Mae iaith a chymdeithaseg yn gwbl ddibynnol ar ei gilydd. Ni all iaith fodoli heb bobl i'w siarad ac ni all unrhyw gymuned weithredu'n ystyrlon heb iaith. Yn y gyfrol hon edrychir ar y berthynas rhwng y ddwy wedd holl bwysig ar fywyd dyn gan geisio darlunio'r effaith a gaiff cyfnewidiadau cymdeithasol ar barhad a ffyniant iaith. Edrychwn ar y Gymraeg dros bedair canrif ar ddeg gan geisio dangos sut y gall digwyddiadau unigol lunio tynged iaith, a sut y gall newid mewn ymagweddiad roi anadl einioes mewn sefyllfa a oedd yn bur anobeithiol. Y Gymraeg sydd dan y chwyddwydr, ond cymherir y sefyllfa yng Nghymru â'r hyn a geir mewn gwledydd eraill. Dadleuir mai'r rhan bwysicaf ym mhroses adfer iaith yw deall pa ffactorau sy'n achosi erydiad. Yna gellir gweithredu polisi iaith a ddylai ddwyn ffrwyth, gan sicrhau 'hir oes i'r iaith'.

Yr asgellwr rhyngwladol, Shane Williams, a'r actor Richard Harrington yw sêr y ddrama newydd hon gan Karl Francis. Mae Hope, sydd ar ffurf drama ddogfen, yn adrodd stori emosiynol meddyg o Gymru sy'n syrthio mewn cariad â Hope, nyrs o Fadagascar, tra'n gweithio i'r elusen Médecins Sans Frontières yn y Congo. Mae eu perthynas yn arwain at hapusrwydd a thrasiedi. Rygbi yw un o brif themâu Hope, a saethwyd ar leoliad yn Affrica a Chymru. Gydag isdeitlau. Bloom Street, 2007. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

John Hughes aeth i'r Wcrain ganol y 19eg ganrif i gynhyrchu glo a haearn ar wahoddiad y tsar. Sefydlodd Gwmni'r Rwsia Newydd ac ymunodd llu o Gymry yn ei fenter. Y diweddar Athro Gwyn Alf Williams sy'n olrhain hanes y dyn, ei weithwyr, a'r dref a enwyd yn 'Hughesofka' [bellach Donestsk] tref Hughes, ar ei ôl. Teliesyn, 1991. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

Cyfres o glipiau fideo sy'n cael eu defnyddio ar y modiwl Iechyd a’r modelau biofeddygol a bioseicogymdeithasol (MED16001), Ysgol Gwyddorau Gofal Iechyd, Prifysgol Bangor.

Rhaglen ddogfen yn edrych ar hanes y chwe dyn a ddanfonwyd i garchar ym 1969 am fod yn aelodau o gorff FWA [Free Wales Army]. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

Yn y gyfres hon bydd yr Athro R. Merfyn Jones yn ein tywys drwy hanes deugain mlynedd cyntaf Cymdeithas yr Iaith Gymraeg, o 1963 hyd 2003. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

Cyhoeddwyd y llyfr hwn yn wreiddiol yn 1964 pan oedd y ras i'r lleuad yn ei anterth. Ceir ynddo hanes yr ras fawr rhwng Unol Daleithiau America a Rwsia ac amlinelliad hefyd o'r gweithgareddau eraill yn y gofod. Fe'i ysgrifennwyd er mwyn esbonio egwyddorion y maes i'r Cymro cyffredin heb gefndir gwyddonol.

Bywyd a gwaith y diweddar fardd Iwan Llwyd trwy gyfweliadau a ffilm archif unigryw o'r 90au. Yn cymryd rhan bydd Myrddin ap Dafydd, Hywel Bebb, Manon Wynn Davies, Iwan Bala, Geraint Lovgreen a brawd Iwan, yr actor Llion Williams. Bydd ffilm o Iwan yn cyflwyno ac yn darllen ei farddoniaeth. Teleg, 2014. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

Carcharwyd T. E. Nicholas (1879-1971) oherwydd ei ddaliadau gwleidyddol. Bu'n weinidog gyda'r Annibynwyr cyn troi'n gomiwnydd o ddeintydd. Deil i greu cynnwrf yng Nghymru heddiw. Gwyn Alf Williams sy'n olhrain ei hanes. Teliesyn, 1989. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

Cyfres o wersi i’w haddasu a’u defnyddio gan diwtoriaid a myfyrwyr sy'n astudio'r Gymraeg fel pwnc gradd, gan yr Athro Tudur Hallam, Prifysgol Abertawe. Mae'n llawlyfr iaith ymarferol sydd yn rhoi pwyslais ar gyflawni tasgau ac ar ddysgu wrth wneud. Er hwylustod i diwtoriaid a myfyrwyr, gellir lawrlwytho PDF o bob uned drwy glicio ar y dolenni isod: Uned 1: Datganiad Personol Uned 2: Bwletin Newyddion Uned 3: Y Llawlyfr Uned 4: Y Trosiad Uned 5: Perswadio Uned 6: Dadansoddi Gwallau Uned 7: Treigladau a Gramadeg Uned 8: Gwerthuso ac Adolygu Uned 9: Datganiad i'r Wasg Uned 10: Perswadio, Eto Atodiadau Mae'r Llawlyfr yn cynnwys taflenni gwaith rhyngweithiol. Defnyddir blychau melyn ar gyfer y taflenni gwaith. Gellir llenwi rhai ohonynt ar sgrin drwy lalwrlwytho'r Llawlyfr ac agor y PDF gydag Adobe Acrobat Reader.

Taith o gwmpas rhai o lefydd mwyaf sanctaidd Ynysoedd Prydain yng nghwmni Ifor ap Glyn. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

Un o'r ergydion mwyaf i'r Wladfa ym Mhatagonia oedd ymadawiad 234 o'r trigolion ym 1902. Roedd y llifogydd difrifol, diffyg tir, a'r addysgu milwrol cynyddol wedi'u llethu ac roedden nhw am gael tir i ffermio. Gadawodd 234 am Ganada i sefydlu gwladfa newydd. 70 mlynedd yn ddiweddarach, ym 1974, wrth chwilio am Gymry yng Nghanada, daeth Glenys James ar draws y Patagoniaid hyn yn Saskatchewan a recordio eu straeon. Yn y rhaglen hon cawn glywed, am y tro cyntaf, eu lleisiau'n adrodd hanes gadael Patagonia, eu tynged yng Nghanada, ac a lwyddon nhw i greu gwladfa Gymraeg newydd. Unigryw, 2015. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.