Gwion Lewis, y bargyfreithiwr o Fôn, sydd yn cyflwyno rhaglen ddogfen arbennig yn pwyso a mesur hanner canrif o ymgyrchu brwd gan Gymdeithas yr Iaith Gymraeg, mudiad sydd wedi chwarae rhan bwysig yn llywio hunaniaeth a diwylliant Cymru. Rondo, 2012. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Cymdeithas yr Iaith yn 50 (2012)
Mamwlad (cyfres 1) (2012)
Cyfres yn olrhain hanes merched arloesol Cymru dros y blynyddoedd. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Byd o Liw: Y Rhyfel Mawr (2008)
Yn y rhaglen hon a fydd yn cofio'r Rhyfel Mawr 90 mlynedd ar ôl iddi orffen, mae Osi yn edrych ar gynfas eang o fudiadau celf y cyfnod a ddarluniodd ryfel mewn ffordd gwbl newydd a chwyldroadol. Cyn y Rhyfel Mawr, roedd arlunwyr yn dueddol o ramantu rhyfeloedd a milwyr trwy ddarluniau a oedd yn aml iawn wedi'u comisiynu.Ond mae arlunwyr y Rhyfel Byd Cyntaf yn dangos dioddefaint a chreulondeb rhyfel mewn ffyrdd uniongyrchol a blaengar. Fe ddylanwadodd y rhyfel yn drwm ar gynnwys lluniau. Mae'r rhaglen yn dangos sut y gwnaeth yr arlunwyr yma ddarlunio rhyfel fel rhywbeth creulon ac annynol er gwaethaf pwysau o lywodraethau gwledydd fel Prydain, Ffrainc a'r Almaen i arlunwyr bortreadu rhyfel fel rhywbeth nobl, aruchel i hybu propaganda rhyfel. Gan ffilmio ar feysydd y gad yn Ffrainc a Fflandrys, cawn weld sut y gwnaeth profiadau tywyll rhyfel ddylanwadu ar arlunwyr Ewropeaidd fel Otto Dix, Picasso, Stanley Spencer, David Jones a Frank Brangwyn. Zip TV, 2008. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Amdani (Cyfres 1)
Cawn fwynhau cwmni Llinos (Ffion Dafis) a gweddill y tîm rygbi merched mewn tref fechan yng Ngogledd Cymru. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Brwydr Llangyndeyrn (2013)
Rhaglen arbennig a ddangoswyd gyntaf ym mis Hydref 2013 i nodi 50 mlynedd ers ymgyrch lwyddiannus i atal Cyngor Abertawe rhag boddi Cwm Gwendraeth Fach a'r ffermydd cyfagos. Yr actores Sharon Morgan fu'n teithio yn ôl i fro ei mebyd i ddarganfod mwy am hanes cudd Brwydr Llangyndeyrn. Brwydr gan y gymuned oedd hon, a chawn gyfweliadau â'r ffermwyr a chwaraeodd rôl bwysig yn ogystal ag aelodau o'r gymuned ehangach. Wrth glywed yr hanes, bydd Sharon yn holi ac yn dadansoddi pam yr ydym ni fel cenedl yn cofio ein methiannau fel boddi Cwm Celyn yn hytrach na chanolbwyntio ar ein llwyddiannau. Tinopolis, 2013. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Ailgofio Tryweryn (1997)
Rhaglen sydd fel yn ailystyried ac yn cloriannu'r hyn a ddigwyddodd yn Nhryweryn. Bu cyflwynydd y rhaglen, Dr John Davies, yn protestio yn erbyn y boddi, ac yr oedd yn un o'r rhai a beintiodd y sloganau sydd dal i'w gweld ar hyd a lled Cymru. Teledu Opus, 1997. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Tro Breizh Lyn Ebenezer (1997)
Lyn Ebeneser sy'n dilyn Tro Breizh, pererindod hynafol o amgylch Llydaw. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Mametz (1987)
Brwydr Coedwig Mametz ar y Somme oedd un o frwydrau mwyaf gwaedlyd y Rhyfel Byd Cyntaf. Dros gyfnod o bum niwrnod yn Gorffennaf 1916, collodd Byddin Gymreig Lloyd George 4,000 o ddynion, naill ai wedi'u lladd neu eu hanafu wedi ymosodiadau ar y goedwig. Yn ystod y mis hwn [Gorff 1987] mae rhai o'r cyn-filwyr sydd dal yn fyw yn dychwelyd i Goedwig Mametz am y tro cyntaf mewn 71 o flynyddoedd i ddadorchuddio cofeb i'r sawl a lladdwyd yng Nghoedwig Mametz. Daw elfennau o'r archif gan yr Amguedfa Genedlaethol, Amgueddfa Filwrol Caerdydd a Llyfrgell Genedlaethol Cymru. HTV Cymru, 1987. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dibendraw (2014 a 2015)
Mae o’n cwmpasu popeth, mae o ym mhopeth, mae’n barhaus ac yn ddiddiwedd. Beth ydy o? Wel gwyddoniaeth wrth gwrs, a dyna yw pwnc y gyfres Dibendraw. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Malcolm Allen: Cyfle Arall (2014)
Rhaglen bwerus am y cyn bêl-droediwr rhyngwladol, Malcolm Allen o Ddeiniolen, wrth iddo siarad yn agored am y tro cyntaf am dreialon ei fywyd a'i yrfa liwgar. Mae Malcolm a'r teulu yn siarad yn ffraeth ac yn onest am y cyfnod tywyll hwnnw lle bu bron iddo golli popeth. Ar ôl brwydr hir, mae Malcolm wedi dod drwyddi ac wedi cychwyn ar bennod newydd yn ei fywyd. Ymysg y cyfranwyr mae Graham Taylor, Mick McCarthy, Kevin Keegan a Syr David Brailsford. Rondo, 2014. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Tir Neb (2014)
I lawer, 'tir neb' - y llain o dir diffaith rhwng y ffosydd yn Ffrainc a Fflandrys - yw'r symbol fwyaf ingol o'r gwastraff bywyd a fu yn ystod rhyfel gwaedlyd 1914-18. Mae Tir Neb yn ffilm ddogfen delynegol a thrasig sy'n adrodd hanes y Rhyfel Mawr, o'i ddechrau i'w ddiwedd, yng ngeiriau'r bobl a ddioddefodd ar ddwy ochr tir neb. Mae'n seiliedig ar lythyrau o'r cyfnod gan Almaenwyr, Ffrancwyr, ac Americanwyr - ynghyd â Chymry, fel Huw T. Edwards, Hughie Griffith a T. Salisbury Jones. Mae llawer o'r delweddau archif yn y ffilm heb eu gweld ar deledu yng Nghymru o'r blaen. Cwmni Da, 2014. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Sir John Prise: Mediaevalist or Humanist?
Sir John Prise (1501/2‒1555), of Brecon, was among the most influential servants of the Crown in Wales and the Marches at a time of great political and religious change. He was also one of the first among the Welsh to respond positively to some of the new cultural and intellectual emphases connected with the Renaissance. This article discusses the tension between, on the one hand, Prise’s learning and humanist outlook and, on the other hand, his attachment to the popular account of the history of Britain presented by Geoffrey of Monmouth in the twelfth century, an account that was largely rejected by the Italian Polydore Vergil in a work first published in the 1530s.