Mynydd yng ngogledd Arfon, gaeaf 1899. Mae Begw yn edrych ymlaen at yr eira, a'r bore wedyn mae'r byd i gyd yn wyn! Ond ble mae Sgiatan y gath? Mae'r anifail wedi boddi mewn bwced â rhew drosti. Daw clep ar y drws tu ôl iddi - adlais o'r drysau fydd yn clepio arni yn ei bywyd o hynny ymlaen... Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Y Pianydd Llŷr Williams (2006)
Portread o'r pianydd ifanc disglair Llŷr Williams, a ddisgrifiwyd yn mhapur The Times fel 'un a fydd bron yn sicr ryw ddydd yn un o'r mawrion.' Bu'r Cymro 29 oed o Bentrebychan, Sir y Fflint, yn astudio cerddoriaeth yng Ngholeg y Frenhines, Rhydychen, ac yn yr Academi Gerdd Frenhinol. Wrth astudio, enillodd yr holl wobrau posibl a graddio yn 2000 gyda Dip RAM, cymhwyster ucha'r Academi. Yn 2004 dewiswyd LlÅ·r fel Artist Cenhedlaeth Newydd y BBC ac yn 2005 fe enillodd wobr gyntaf MIDEM Classique mewn partneriaeth gydag IAMA ar gyfer 'Yr Artist Ifanc Eithriadol'. Mae ei berfformiad o weithiau Mozart yn hudol. Opus, 2006. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Y Plentyn Cyntaf (1990)
Ffilm yn creu darlun o'r dyfodol yw hon. Mae'r ffilm wedi'i lleoli ym mhencadlys cwmni cyffuriau mawr sydd hefyd yn glinig meddygol lle mae pobl yn cael eu defnyddio mewn arbrofion. Mae'r sefydliad mewn dyfroedd dyfnion ac mae Tomos Clay, myfyriwr sy'n gweithio yno fel swyddog diogelwch, yn meddwl am ffordd i'w achub. Ei syniad ef yw cynnal cystadleuaeth i weld pwy fydd baban cyntaf y mileniwm newydd, gan ddenu cyhoeddusrwydd gwerthfawr. Dros ddeng mlynedd ar hugain yn ddiweddarach, a'r plant a anwyd fel rhan o'r gystadleuaeth bellach yn oedolion, mae yna ganlyniadau dramatig i weithredoedd Clay. Nid yw ysgwyd y gorffennol i ffwrdd mor syml ag a dybiodd. Ffilmiau Bryngwyn, 1990. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Y Pymtheg Olaf (2014)
Bydd cyn-flaenasgellwr Cymru a Llanelli, Dafydd Jones, yn mynd ar drywydd y Pymtheg Olaf mewn rhaglen arbennig fydd yn dilyn hanes tîm rygbi Cymru 1914. Roedd tîm rygbi rhyngwladol Cymru yn 1914 yn dîm hynod lwyddiannus ac yn cynnwys llawer o'r chwaraewyr a oedd wedi ennill tair Camp Lawn rhwng 1908 a 1911. Caent eu hadnabod fel carfan rymus tu hwnt yn gorfforol, llysenw eu blaenwyr oedd 'the terrible eight'. Roedd hyn mewn cyfnod ymhell cyn i'r gêm fynd yn broffesiynol, ac roedd sawl crefft gwaith yn y tîm, gyda'r gweinidog Jenkin Alban Davies o Aberaeron yn gapten ar y garfan. Ond yn ystod y Rhyfel Mawr a ddechreuodd yn 1914, ymrestrodd naw ohonynt yn y fyddin, chwe wythnos wedi eu gêm ryngwladol olaf yn erbyn Iwerddon. Tinopolis, 2014. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Y Rhwyg (1988)
Saith deg o flynyddoedd yn ôl daeth y Rhyfel Mawr i ben [Tachwedd 1988]. Ar ddiwrnod y dwys gofio led-led Ewrop, mae'n addas ail-ystyried effaith y brwydro ar ein gwlad ein hunain. Dangosir bod canlyniadau rhyfel 1914-1918 gyda ni o hyd, a bod 'y rhwyg o golli'r hogiau' yn dal i glwyfo ein cymdeithas hyd heddiw. John Davies sy'n cyflwyno'r rhaglen ac yn ystyried y newidiad mawr ddaeth i'r golwg yn sgil y Rhyfel Mawr. Mae Davies o'r farn fod chwyldro wedi digwydd o sawl cyfeiriad: chwyldro cymdeithasol, rhywiol a economaidd. Mae'n cyfeirio at y Rhwyg nid yn unig yn nhermau colli bywyd ond, yn ogystal, y Rhwyg rhwng yr hen Gymru a'r Gymru newydd... Mae'r rhaglen yn cynnwys llenyddiaeth a chyfraniadau gan Lady Ceri Olwen Evans (merch David Lloyd George) ac Ithal Davies. Teliesyn, 1988. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Y Rhyfel – W. Llewelyn Williams
Ysgrif a gyhoeddwyd yn wreiddiol yn 1914, gan W. Llewelyn Williams, aelod seneddol Rhyddfrydol Sir Gaerfyrddin, yn dehongli hanes dechrau'r Rhyfel Byd Cyntaf a thrafod rôl Cymru a Phrydain yn 'ymladd brwydrau gwareiddiad'. Roedd W. Llewelyn Williams yn gwrthwynebu consgripsiwn gorfodol. Mae'n apelio ar y Cymry i ymrestru. Ceir copi PDF o'r ysgrif wreiddiol ar ddiwedd y fersiwn ddigidol newydd. Mae'r e-lyfr hwn yn ffrwyth prosiect DEChE – Digido
Y Stafell Ddirgel
Addasiad o nofel adnabyddus Marian Eames. Dyma stori rhai o gymeriadau enwocaf llenyddiaeth Cymru, megis Rowland Ellis, Sgweiar Brynmawr (Ryland Teifi), a’i wraig brydferth ond hunanol, Meg (Lowri Steffan), ac yn gefndir iddynt, cyfnod cythryblus y Crynwyr yn ardal Dolgellau. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Y Traddodiad Cerddorol yng Nghymru – Ifor ap Gwilym
Hanes traddodiad cerddorol Cymru a geir yn y gyfrol hon. Rhennir y gyfrol yn bedair pennod; yn y gyntaf cawn drosolwg ar hanes y traddodiad cerddorol o'r cychwyn cyntaf hyd yr ugeinfed ganrif. Canolbwyntir ar delynorion a chrythorion yn yr ail bennod, gyda bywgraffiadau byr o offerynwyr oedd yn eu blodau rhwng yr unfed ganrif ar bymtheg hyd yr ugeinfed ganrif, megis teulu'r Wood a Nansi Richards. Hanes bywydau cyfansoddwyr o Gymru a geir yn y drydedd bennod ac yna bywgraffiadau cantorion a wnaeth eu marc sydd yn y bedwaredd bennod.
Y Traddodiad Rhyddiaith – Geraint Bowen (gol.)
Cyfres o benodau yn pwyso a mesur cyfraniad gwahanol lenorion ac ysgolion o lenorion o gyfnod rhwng y Dadeni a'r Diwygiad Protestannaidd hyd ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg i'r traddodiad llenyddol Cymraeg a'u dylanwad hyd heddiw.
Y Traddodiad Rhyddiaith yn yr Oesau Canol – Geraint Bowen (gol.)
Cyfres o benodau yn trafod traddodiad rhyddiaith Cymru yn yr Oesau Canol, pan oedd y Gymraeg yn un o 'ieithoedd llenyddol pwysicaf Ewrop'. Ceir ymdriniaethau ar y chwedlau, gan gynnwys Pedair Cainc y Mabinogi, y Rhamantau a phennod bwysig Dafydd Glyn Jones, 'Breuddwyd Rhonabwy'. Trafodir y bucheddau, rhyddiaith grefyddol a chyfieithiadau cynnar i'r Gymraeg yn ogystal â'r cyfreithiau cynnar.
Y Traddodiad Rhyddiaith yn yr Ugeinfed Ganrif – Geraint Bowen (gol.)
Y drydedd cyfrol a'r olaf yn y casgliad pwysig ar ryddiaith Gymraeg wedi ei olygu gan Geraint Bowen. Yma ceir cyfres o benodau gan brif arbenigwyr eu dydd yn trafod agweddau ar ryddiaith Gymraeg yr ugeinfed ganrif, gan gynnwys gramadeg John Morris-Jones, trafodaethau ar unigolion pwysig y cyfnod a ffurfiau newydd megis y stori fer a'r ysgrif. Mae'r e-lyfr hwn yn ffrwyth prosiect DEChE – Digido
Y Weithred (1995)
Drama gan Meic Povey yn seiliedig ar hanes tri Chymro - Emyr Llewelyn, Owain Williams a John Albert Jones - a ymdrechodd i rwystro cynlluniau Corfforaeth Lerpwl i foddi pentref Capel Celyn yng Nghwm Tryweryn yn y Chwedegau. Opus 30, 1995. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.