Cofnodion ar ddramodwyr Cymreig a fu'n weithgar yn ystod yr hanner canrif rhwng 1880 a 1940, pob un â llyfryddiaeth lawn. R. G. Berry D. T. Davies Eic Davies J. Kitchener Davies Albert Evans-Jones (Cynan) Beriah Gwynfe Evans J. O. Francis W. J. Gruffydd Howard de Walden J. Tywi Jones T. Gwynn Jones Thomas Parry D. Matthew Williams
Esboniadur Theatr Cymru Gynnar
Evan Jones a'r Cherokee (2016)
Yr Athro Jerry Hunter sy’n cyflwyno hanes y Cymro fu’n byw hefo’r Cherokee am y rhanfwyaf o’i oes, nes cael ei dderbyn yn aelod llawn o’r genedl. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Ewsgadi: Gwlad y Basg (1989)
Eddie Ladd sy'n cyflwyno rhaglen o Ewsgadi, sef Gwlad y Basg. Mae'r rhaglen yn edrych ar ddirywiad yr iaith, problemau diweithdra, yr amgylchedd, colli diwylliant ac ati. Criw Byw, 1989. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Fel 'Stafell (1999)
Drama rymus sy'n portreadu dyn sy'n troi at alcohol wrth geisio ymdopi â marwolaeth ei wraig. Owen Garon sy'n chwarae'r prif rôl. Bracan, 1999. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Ffrainc a Cymru 1830–1880: Dehongliadau Ffrengig o Genedl Ddiwladwriaeth – Paul O'Leary
Prif amcan yr e-lyfr hwn gan yr Athro Paul O'Leary yw archwilio'r modd y cafodd Cymru ei dehongli gan sylwebyddion a theithwyr Ffrangeg eu hiaith yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Gwneir hyn trwy gyflwyno ffynonellau yn yr iaith wreiddiol gyda chyfieithiadau i'r Gymraeg o destunau nad ydynt, hyd yn hyn, wedi'u defnyddio gan haneswyr. Maent yn dangos yr amrywiaeth o drafodaethau am Gymru a gafwyd yn Ffrainc, yn bennaf yn yr hanner canrif rhwng tua 1830 a'r 1870au pan drawsnewidiwyd Cymru gan dwf yn y boblogaeth (yng ngwlad a thref) a diwydiannu prysur. Mae'r ffynonellau yn ymwneud â thair thema oedd yn ganolog i fywyd yr oes: y duedd ymhlith rhai carfannau o bobl i wrthryfela yn erbyn awdurdod mewn cyfnod o newidiadau cymdeithasol ac economaidd sylfaenol; yr ysfa i wybod am wreiddiau ac effeithiau twf diwydiant a masnach; a safle iaith ddiwladwriaeth a'i diwylliant mewn cyfnod pan oedd gwledydd Ewrop yn ymdrechu i greu cymunedau cenedlaethol uniaith ac unffurf.
Fondue, Rhyw a Deinosors (1991)
Cyfres ddrama sy’n dilyn hynt a helynt chwech o bobl yn eu tridegau sydd yn byw ym mhentref gwledig Llaneden. Cawn gipolwg ar fywydau’r tri chwpwl wrth iddynt ymgodymu â bywyd pentrefol. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Frongoch
Ar ôl 10 mlynedd o chwilio am destun drama fyddai’n apelio at y Cymry a’r Gwyddelod mae Llwyfan Gogledd Cymru, trwy gyfrwng llwyfanu traddodiadol a thechnoleg arbrofol, yn perfformio addasiad o lyfr dogfenol Sean O’ Mahonyo ‘Frongoch: University of Revolution.’ Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Frongoch: Man Geni'r IRA (2007)
Frongoch ger y Bala yng Ngogledd Cymru oedd y man lle carcharwyd 1,800 o wrthryfelwyr Gwyddelig ar ôl terfysgaeth Pasg 1916. Bathwyd y lle yn 'Brifysgol Gwrthryfel', ac yno casglwyd byddin gwrthryfel Iwerddon, yr IRA, at ei gilydd, ac yno cynlluniwyd ar gyfer y cyfnod gwaedlyd i ddod. Ai dyma gamgymeriad mwyaf Prydain? Cwmni Da, 2007. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Frongoch: Prifysgol Chwyldro (1988)
Saethu dwsin yn farw a carcharu 1,800 o ddynion. Dyna oedd ymateb llywodraeth Prydain i wrthryfel y pasg 1916 yn Iwerddon. Daeth y rhan fwyaf i Gymru, i bentref Frongoch ger y Bala. Rhan y carchar hwn yn y frwydr am ryddid Iwerddon yw pwnc y rhaglen. Yn cael eu cyfweld y mae Ambrose Bunrs, Dulyn; William Mullins, Tralee Kerry; Joni Roberts; Dewi Williams (hanesydd) a Morris Roberts (mab Bob Roberts, Tair Felin). Ffilmiau'r Nant, 1988. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Gadael Lenin (1993)
Ffilm gafodd ei ffilmio'n gyfan gwbl ar leoliad yn St Petersburg. Hon oedd y ffilm gyntaf o'r Gorllewin i gael ei ffilmio yn y Rwsia newydd wedi cwymp Comiwnyddiaeth. Mae'r ffilm yn dilyn hynt a helynt tri athro a chriw o ddisgyblion ar daith i ddarganfod trysorau celf St Petersburg. Fodd bynnag, cyn gynted ag y maent yn cyrraedd, mae rhywbeth annisgwyl yn digwydd gan wasgaru pawb i gyfeiriadau gwahanol a chreu dwy lefel ar gyfer dehongli'r ffilm. Gyda Sharon Morgan, Steffan Trefor, Wyn Bowen Harris, Ifan Huw Dafydd, Richard Harrington, Geraint Francis ac Ivan Schvedov. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Gafael Mewn Gramadeg – David Thorne
Astudiaeth gyfoes o ramadeg y Gymraeg sy'n amcanu i esbonio ei hanfodion. Y mae'r gyfrol yn cynnwys trafodaeth ar gywair ac amrywiaeth eang o arddulliau llafar ac ysgrifenedig. Rhoir nifer o enghreifftiau o sut y mae syniadau gramadegol yn berthnasol i'r iaith a welir ac a glywir o'n cwmpas bob dydd.
Geiriadur Prifysgol Cymru
Mae ap Geiriadur Prifysgol Cymru yn cynnwys holl ddata Geiriadur Prifysgol Cymru, geiriadur Cymraeg cynhwysfawr tebyg i’r Oxford English Dictionary. Yn wahanol i GPC Ar Lein (http://gpc.cymru), mae modd lawrlwytho holl gynnwys y Geiriadur i’ch dyfais fel nad oes angen cysylltiad â’r Rhyngrwyd i’w ddefnyddio. Diffinnir pob gair yn Gymraeg gyda chyfystyron Saesneg ac enghreifftiau o’i ddefnydd o bob cyfnod ynghyd â tharddiad (etymoleg) i bob gair. Rhoddir gwybodaeth ramadegol fel cenedl a ffurfiau lluosog enwau.