Prin iawn yw'r Cymry sydd wedi eu hethol yn Brif Weinidogion. Mae'n siwr mai David Lloyd George yw'r unig un sy'n dod i feddwl llawer ohonom. Ond ar ddiwedd y Rhyfel Byd Cyntaf, roedd Cymro Cymraeg arall yn Brif Weinidog, a hynny'n bell o rif 10 Stryd Downing - ym mhen draw'r byd yn Awstralia. William Morris Hughes oedd ei enw a hanes y g?r hwnnw a'i berthynas â Lloyd George fydd dan sylw yn y rhaglen hon yng nghyfres Dilyn Ddoe. Elidir, 1996. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dilyn Ddoe: Hynt Dau Gymro – Lloyd George a William Morris (1996)
Dim ond Heddiw (1978)
Cyfres ddrama gan Meic Povey, wedi'i lleol yng nghanol bwrlwm prysur y brifddinas. Darlithydd parchus yw Gareth Samuel. Nid yw ei wraig mor barchus. Mae ei chysylltiadau ag isfyd y dociau ac un neu ddau o fyfyrwyr ei gŵr yn ei harwain i bob math o drybini... HTV Cymru Wales, 1978. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dinasyddiaeth Bur ac Areithiau Eraill – Henry Jones
Tair darlith a draddodwyd i chwarelwyr gogledd Cymru gan Syr Henry Jones ar droad yr ugeinfed ganrif, yn trafod hawliau'r gweithiwr a'i le mewn cymdeithas.
Doctoriaid Rhyfel (2001)
Yn ystod rhyfeloedd y bu’r datblygiadau mwyaf mewn meddygaeth. Mae'r gyfres hon yn dangos sut y datblygwyd triniaethau newydd i ddelio â dioddefwyr rhyfel. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dyddiadur Ellis: Y Claf Cyntaf (2014)
Hogyn ifanc o Drawsfynydd oedd Ellis Williams a ymatebodd fel llawer iawn o'i gyfoedion i'r alwad i fynd i ymladd yn y Rhyfel Byd Cyntaf. Ym mrwydr enwog Coed Mametz, dioddefodd anafiadau difrifol i'w wyneb. Treuliodd ddwy flynedd mewn ysbyty milwrol yn Ffrainc gan dderbyn llawdriniaethau arloesol lu mewn ymgais i ail-adeiladu ei wynepryd. Yn 1924, ysgrifennodd Ellis gofnod o'i brofiadau rhyfeddol, cofnod a fu o dan glawr tan nawr. Yn y rhaglen hon daw Huw Garmon â geiriau Ellis Williams yn fyw gan greu darlun gonest a theimladwy o fywyd milwr cyffredin o Gymro mewn rhyfel yn ei holl erchylltra. Ffranc, 2014. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dyddiaduron y Rhyfel Mawr (2014)
Cyfres ddrama-ddogfen yn seiliedig ar brofiadau pobl o bob rhan o Ewrop yn ystod y Rhyfel Mawr. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dylan ar Daith (2014)
Teithiau i lefydd o gwmpas y byd gyda'r newyddiadurwr Dylan Iorwerth. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Evan Jones a'r Cherokee (2016)
Yr Athro Jerry Hunter sy’n cyflwyno hanes y Cymro fu’n byw hefo’r Cherokee am y rhanfwyaf o’i oes, nes cael ei dderbyn yn aelod llawn o’r genedl. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Ewsgadi: Gwlad y Basg (1989)
Eddie Ladd sy'n cyflwyno rhaglen o Ewsgadi, sef Gwlad y Basg. Mae'r rhaglen yn edrych ar ddirywiad yr iaith, problemau diweithdra, yr amgylchedd, colli diwylliant ac ati. Criw Byw, 1989. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Ffrainc a Cymru 1830–1880: Dehongliadau Ffrengig o Genedl Ddiwladwriaeth – Paul O'Leary
Prif amcan yr e-lyfr hwn gan yr Athro Paul O'Leary yw archwilio'r modd y cafodd Cymru ei dehongli gan sylwebyddion a theithwyr Ffrangeg eu hiaith yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Gwneir hyn trwy gyflwyno ffynonellau yn yr iaith wreiddiol gyda chyfieithiadau i'r Gymraeg o destunau nad ydynt, hyd yn hyn, wedi'u defnyddio gan haneswyr. Maent yn dangos yr amrywiaeth o drafodaethau am Gymru a gafwyd yn Ffrainc, yn bennaf yn yr hanner canrif rhwng tua 1830 a'r 1870au pan drawsnewidiwyd Cymru gan dwf yn y boblogaeth (yng ngwlad a thref) a diwydiannu prysur. Mae'r ffynonellau yn ymwneud â thair thema oedd yn ganolog i fywyd yr oes: y duedd ymhlith rhai carfannau o bobl i wrthryfela yn erbyn awdurdod mewn cyfnod o newidiadau cymdeithasol ac economaidd sylfaenol; yr ysfa i wybod am wreiddiau ac effeithiau twf diwydiant a masnach; a safle iaith ddiwladwriaeth a'i diwylliant mewn cyfnod pan oedd gwledydd Ewrop yn ymdrechu i greu cymunedau cenedlaethol uniaith ac unffurf.
Frongoch
Ar ôl 10 mlynedd o chwilio am destun drama fyddai’n apelio at y Cymry a’r Gwyddelod mae Llwyfan Gogledd Cymru, trwy gyfrwng llwyfanu traddodiadol a thechnoleg arbrofol, yn perfformio addasiad o lyfr dogfenol Sean O’ Mahonyo ‘Frongoch: University of Revolution.’ Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Frongoch: Man Geni'r IRA (2007)
Frongoch ger y Bala yng Ngogledd Cymru oedd y man lle carcharwyd 1,800 o wrthryfelwyr Gwyddelig ar ôl terfysgaeth Pasg 1916. Bathwyd y lle yn 'Brifysgol Gwrthryfel', ac yno casglwyd byddin gwrthryfel Iwerddon, yr IRA, at ei gilydd, ac yno cynlluniwyd ar gyfer y cyfnod gwaedlyd i ddod. Ai dyma gamgymeriad mwyaf Prydain? Cwmni Da, 2007. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.