Mae iechyd meddwl gwael a diffyg lles yn broblem ddigynsail ymhlith plant heddiw. Cynigia Seligman (2011) y dylid gofalu am les a hapusrwydd drwy ddulliau seicoleg bositif. Mae asesiad PERMA (Positive emotion, Engagement, Relationships, Meaning, Accomplishments/Achievements) (Butler a Kern 2015) yn gofyn i unigolion hunanasesu i ba raddau y maent yn ‘ffynnu’. Bwriad y prosiect peilot hwn oedd asesu gwerth y proffiliwr-PERMA fel teclyn i adnabod agweddau ar iechyd meddwl a lles cyffredinol disgyblion blwyddyn 7 mewn tair ysgol uwchradd. Yn dilyn yr holiadur cyntaf, cynigwyd ystod o strategaethau dylunio cyffredinol i athrawon eu defnyddio cyn asesu eto ar ddiwedd y tymor. Awgryma’r canlyniadau werth teclyn hunanasesu i nodi lefelau cyffredinol iechyd meddwl a lles disgyblion ac i nodi’r unigolion hefyd sydd yn debygol o brofi anawsterau dwys yn ddiweddarach.

Mae’r adnodd hwn wedi ei baratoi ar gyfer dysgwyr sy’n astudio ar gyfer cymhwyster Lefel 2 Gofal, Chwarae, Dysgu, a Datblygiad Plant: Ymarfer a Theori ac Uned 001 Egwyddorion a Gwerthoedd Gofal, Chwarae, Dysgu a Datblygiad Plant (0-19 oed) yn benodol. Caiff rhai o’r egwyddorion mawr sy’n sail i Uned 001 eu cyflwyno drwy astudiaethau achos, hynny yw 4 stori am blant bach sy’n mynychu darpariaeth plentyndod cynnar, fel cylch meithrin neu feithrinfa. Dyma nhw: Deio sy’n 3 oed ac mae ganddo epilepsi. Hanna sy’n 4 oed ac mae ganddi diabetes. Eshaal sy’n 3 oed ac mae ganddi alergeddau. Caio sy’n dair a hanner oed ac mae ganddo awtistiaeth. Mae’r astudiaethau yn cynnig golwg ar y plant drwy lens themâu sy’n berthnasol i Deio, Hanna, Eshaal, a Caio – ac i bob plentyn mewn gwirionedd. Y themâu hyn – yr egwyddorion mawr - yw: Hawliau plant Cynhwysiant Cyfle cyfartal Y peth pwysicaf, wrth gwrs, mewn unrhyw ddarpariaeth yw sicrhau bod pob plentyn yn saff, ond ni ddylai cyflyrau’r plant amharu ar eu hawl i gael hwyl, i ddysgu, i fwynhau cwmni plant eraill, i anturio yn yr awyr agored... Caiff yr egwyddorion mawr hyn eu fframio mewn deddfwriaeth megis: Deddf Plant 1989 a 2004, Deddf Cydraddoldeb 2010, Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015. Ac mae polisïau a chanllawiau megis Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau'r Plentyn a Saith Nod Craidd Llywodraeth Cymru. Bydd rhain yn llinyn aur drwy’r 4 astudiaeth achos ac maen nhw’n berthnasol i Deio, Hanna, Eshaal, a Cai ac eto dyma bwysleisio, eu bod yn bwysig i bob plentyn.

Dyma gyfle gwerthfawr i glywed panel o arbenigwyr yn trafod Yr Hengerdd a cherddi Dafydd ap Gwilym. Yn ystod y sesiwn, ceir trafodaeth ar waith Aneirin, Talieisin a Dafydd ap Gwilym gan arbenigwyr ar yr hengerdd a'r cywyddau, sef Yr Athro Jerry Hunter, Dr Aled Llion Jones a'r Athro Peredur Lynch, y tri o Adran y Gymraeg, Prifysgol Bangor. Addas yn benodol ar gyfer disgyblion blwyddyn 13 sy'n astudio ar gyfer arholiad Cymraeg (Uned 5) ond o ddiddordeb yn ehangach hefyd i unrhyw un sydd â diddordeb yng ngwaith y beirdd hyn. Sesiwn a recordiwyd yn Pontio, Bangor, yn ystod mis Mai 2023, mewn cydweithrediad rhwng Adran y Gymraeg Prifysgol Bangor a Pontio. Noddir gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Chwilio am fwy o adnoddau adolygu? Gwyliwch ein sesiynau adolygu Ar-lên sydd ar gael yma neu yma.

Adnoddau gan Dr Alex Lovell, Prifysgol Abertawe i gynorthwyo gyda'r sgil o Drawsieithu, sy'n rhan o fanyleb Cymraeg Ail Iaith UG/Safon Uwch (U2 Uned 5, Adran B). Adnoddau yn cynnwys: Gweithdy Iaith: Trawsieithu - darlith fideo Sleidiau PowerPoint Gweithdy Iaith Trawsieithu Taflen waith Trawsieithu Mae'r adnoddau yn: ystyried beth yw 'trawsieithu' a beth yw'r manteision? trafod sut i ysgrifennu trawsieithiad effeithiol dadansoddi enghraifft dda cynnig tasgau i ymarfer sgiliau trawsieithu ymhellach Adnoddau wedi eu creu gan Adran y Gymraeg, Prifysgol Abertawe, o dan nawdd y Coleg Cymraeg Cenedlaethol.

Mae’r pecynnau hunan astudio yma’n defnyddio astudiaeth achos Cymreig i gyflwyno damcaniaethau busnes i ddysgwyr mewn colegau addysg bellach. Mae’r pecynnau wedi cael eu hanelu at ddysgwyr ar lefel tri ond gallant fod yn berthnasol i ddysgwyr ar lefelau is ac uwch hefyd.   Mae’r adnoddau yn cyflwyno:  Nodweddion gwasanaeth cwsmer da  Nodweddion busnes mân-werthu  Rheoli cadwyn gyflenwi  Rheoli digwyddiad  Adeiladu tîm mewn busnes  Yn ogystal â’r pecynnau, ceir dolen at yr astudiaethau achos ar ffurf fideo ar wahân. 

Dyma gyfle gwerthfawr i glywed panel o arbenigwyr yn trafod y ffilm arobryn, Hedd Wyn, a sgriptiwyd gan Alan Llwyd ac a gyfarwyddwyd gan Paul Turner. Yn ystod y sesiwn, geir trafodaeth ar amrywiol agweddau o’r ffilm gan gynnwys y cyd-destun hanesyddol a diwylliannol, y themâu yr ymdrinnir â hwy, y portread o’r cymeriadau a’r berthynas rhyngddynt yn ogystal â’r defnydd o symbolaethau o fewn y ffilm. Ystyrir hefyd bwysigrwydd a chyfraniad y ffilm o fewn cyd-destun Cymreig a rhyngwladol.  Panel yn cynnwys Dr Manon Wyn Williams a'r Athro Gerwyn Wiliams, Prifysgol Bangor, yr actor Huw Garmon a Naomi Jones, Pennaeth Treftadaeth yr Ysgwrn. Addas yn benodol ar gyfer disgyblion blwyddyn 12 sy'n astudio'r ffilm ar gyfer arholiad llafar Cymraeg UG (Uned 1), ond o ddiddordeb yn ehangach hefyd i unrhyw un sydd â diddordeb yn yr hanes. Sesiwn a recordiwyd yn Pontio, Bangor, yn ystod mis Mawrth 2023, mewn cydweithrediad rhwng Adran y Gymraeg Prifysgol Bangor a Pontio. Noddir gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol.   Chwilio am fwy o adnoddau ar Hedd Wyn? Gwyliwch ein sesiwn adolygu Ar-lên sydd ar gael yma.

Awydd astudio Mathemateg yn y brifysgol? Eisiau cael blas ar fywyd myfyriwr Mathemateg a darganfod at ba yrfa y gallai gradd Mathemateg arwain? Dyma’ch cyfle i gael ragor o wybodaeth, cael blas ar fodiwlau a holi’ch cwestiynau i ddarlithwyr a chyn-fyfyrwyr! Fel rhan o’r gyfres bydd tri gweithdy byw ar-lein. Bydd y ddau gyntaf yn cael eu harwain gan ddarlithwyr Mathemateg o brifysgolion Aberystwyth a Chaerdydd ac fe’u cefnogir gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Yn ystod y gweithdai hyn, bydd cyfle i chi gael blas ar fodiwl prifysgol; cyfarfod a dod i adnabod darlithwyr cyfrwng Cymraeg; gael rhagflas o'r hyn y mae'r brifysgol yn ei gynnig i fyfyrwyr sy'n astudio Mathemateg yn Gymraeg  (e.e. dewis o fodiwlau, y math o gyrsiau sydd ar gael – anrhydedd sengl, cyfun); holi unrhyw gwestiynau. Cyflogadwyedd fydd ffocws y gweithdai olaf. O gyfrifydd i beiriannydd meddalwedd i feteorolegydd, mae gradd mewn Mathemateg yn agor llu o ddrysau. Bydd graddedigion Mathemateg sydd bellach yn y byd gwaith yn rhannu eu profiadau o fuddion gradd mewn Mathemateg, sut mae’r radd wedi eu helpu yn eu gyrfa ac yn rhoi rhagflas o’i gwaith. Y GWEITHDAI: Nos Iau 9 Mawrth 2023, 7pm – Prifysgol Aberystwyth Dr Tudur Davies a Dr Gwion Evans fydd yn arwain y gweithdy hwn, a ‘Geometreg arwynebau minimol’ fydd thema’r modiwl y byddwch yn cael blas arno. Bydd cyfle i chi holi eich cwestiynau.  Nos Iau 16 Mawrth 2023, 7pm – Prifysgol Caerdydd Dr Dafydd Evans, Dr Mathew Pugh a Dr Geraint Palmer fydd yn arwain y gweithdy hwn, a ‘Hapgerddediadau’ fydd thema’r modiwl y byddwch yn cael blas arno. Bydd cyfle i chi holi eich cwestiynau.   Dydd Llun 19 Mehefin 2023, 9:30yb, Cyflogadwyedd Dewch i glywed am yr ystod eang o yrfaoedd sydd modd i chi eu hystyried ar ôl astudio gradd Mathemateg a chlywed profiadau graddedigion. Bydd cyfle i chi holi eich cwestiynau.  Siaradwyr i’w cadarnhau.  Os oes gennych unrhyw gwestiwn cysylltwch â l.rees@colegcymraeg.ac.uk.

Mae’r Coleg yn dyfarnu nifer o wobrau i unigolion disglair yn ystod y flwyddyn,  unai am waith, cyflawniad neu gyfraniad rhagorol mewn colegau addysg bellach, prifysgolion a phrentisiaethau. Hoffech chi enwebu rhywun/rhywrai sydd wedi gwneud gwahaniaeth yn eich sefydliad? Mae'r Noson Wobrau yn cynnig cyfle gwych i gydnabod eu gwaith a’u cyfraniad. Mae panel o swyddogion y Coleg ac aelodau allanol yn dyfarnu’r gwobrau hyn, a byddant yn cael eu cyflwyno i’r enillwyr yn Noson Wobrau’r Coleg ym Mehefin 2023. Mae’r cyfle i enwebu unigolion ar gyfer y gwobrau hyn nawr AR AGOR! Gallwch gyflwyno eich enwebiadau gan ddefnyddio’r ffurflen enwebu isod. Y dyddiad cau ar gyfer cyflwyno enwebiadau yw hanner dydd, 10 Mawrth 2023.   Dyma’r Gwobrau y gallwch enwebu unigolion ar eu cyfer eleni: Gwobrau Addysg Bellach a Phrenisiaethau: Gwobr Cynllun Gwreiddio - Addysgwr Arloesol Gwobr Cynllun Gwreiddio - Cyfraniad arbennig Gwobr Cynllun Gwreiddio - Cyfoethogi profiad y dysgwr/prentis Gwobr Addysg Bellach William Salesbury Gwobr Talent Newydd er cof am Gareth Pierce Gwobrau Addysg Uwch Gwobr Merêd Gwobr Eilir Hedd Morgan Gwobr Meddygaeth William Salesbury Gwobr Darlithwyr Cysylltiol - Adnodd cyfrwng Cymraeg rhagorol Gwobr Darlithwyr Cysylltiol - Gwobr y myfyrwyr Gwobr Darlithwyr Cysylltiol - Cyfraniad Eithriadol i addysg cyfrwng Cymraeg

Dyma gasgliad o dasgau sy’n gallu cael eu defnyddio i ddatblygu ac asesu sgiliau iaith ymarferwyr addysg yn erbyn y Fframwaith Cymwyseddau Iaith i Ymarferwyr Addysg. Mae’r casgliad yn cynnwys tasgau ar gyfer pob sgil a phob lefel yn y Fframwaith. Mae'r llyfrynnau PDF sy'n cynnwys holl dasgau'r lefel dan sylw, ar gael ar gyfer bob lefel o'r Framwaith. Yn ogystal, mae'r tasgau ar gael i'w lawrlwytho yn unigol ar ffurf dogfennau Word.  Os na fydd y dolenni yn agor y ddogfen mewn tab newydd, yna bydd y ddogfen wedi ei lawrlwytho (edrychwch yn y ffolder lawrlwythiadau ar eich cyfrifiadur).  

Cynhelir y Gynhadledd hon ar ffurf hybrid eleni eto, ar 30 Mehefin, gyda chynulleidfa wyneb yn wyneb yn y Llyfrgell Genedlaethol yn Aberystwyth, ac fe’i darlledir yn fyw i gynulleidfa rithiol.  Mae rhagor o wybodaeth am y Gynhadledd yn y calendr digwyddiadau ar wefan y Coleg Cymraeg.   

Cyfres o adnoddau rhyngweithiol dwyieithog e-ddysgu ar y pynciau isod: Manteision astudio Gofal Plant trwy’r Gymraeg neu’n Ddwyieithog Manteision astudio Adeiladwaith trwy’r Gymraeg neu’n Ddwyieithog Manteision astudio Busnes trwy’r Gymraeg neu’n Ddwyieithog Manteision astudio Arlwyaeth trwy’r Gymraeg neu’n Ddwyieithog Ailsefyll Mathemateg TGAU Ailsefyll Cymraeg TGAU Peirianneg Lefel 3 Cerddoriaeth Lefel A Ffrangeg Lefel A TGCh Lefel AS

Mae ‘Hunaniaethau: Cymreictod’ yn gyfres o chwe sgwrs gyhoeddus a fydd yn archwilio'r hyn a olygir wrth ‘Gymreictod’ heddiw, a hynny o safbwyntiau amrywiol. Bydd y sesiynau yn edrych ar Gymreictod o safbwynt cyfranwyr o leiafrifoedd ethnig, o’r gymuned LHDTC+, ac o safbwynt pobl o wahanol grefyddau. Bydd y sgyrsiau yn adlewyrchu pa mor amlweddog yw ‘Cymreictod’ yn y cyfnod modern ac yn ysgogi trafodaethau newydd pwysig a pherthnasol. Gall unrhyw un ymuno ar-lein i wylio’r sgyrsiau ac i gymryd rhan yn y trafodaethau. Mae'r sesiynau i gyd yn y Gymraeg. Trefnir y digwyddiadau ar y cyd rhwng y Coleg Cymraeg Cenedlaethol a Phrifysgol Bangor. Sesiwn #1: 13 Hydref 2022  (i gyd-fynd â Mis Hanes Pobl Ddu)  'Mae yn fy DNA' - Natalie Jones, athrawes sy'n trafod ei gwaith a'i hunaniaeth GWYLIWCH Y RECORDIAD Sesiwn #2: 10 Tachwedd 2022 (18:00) 'Cymrieg (Lluosog) - Welsh (Plural)' - Sgwrs a chyflwyniadau gan gyfranwyr i lyfr, Welsh Plural – Iestyn Tyne, Grug Muse, Hanan Issa (Bardd Cenedlaethol Cymru), Darren Chetty. Bydd cyfieithu ar y pryd. GWYLIWCH Y RECORDIAD Sesiwn #3: 15 Rhagfyr (18:00) Sgwrs gyda Joseph Gnagbo. Mae Joseph yn gyn-ffoadur o'r Arfordir Ifori. Yn ogystal â siarad Ffrangeg, a Saesneg, mae wedi dysgu Cymraeg ers iddo ddod i Gymru yn 2019 ac mae bellach yn dysgu Cymraeg i eraill. Yn anffodus ni fydd cyfieithu ar y pryd ar gyfer y sesiwn hon. GWYLIWCH Y RECORDIAD Sesiwn #4: 19 Ionawr 2023 (18:00) Rhyng-grefyddoldeb yng Nghymru - trafodaeth gydag aelodau o gymunedau ffydd Cymru. Ceir cyfraniadau gan aelodau o wahanol gymunedau ffydd Cymru: y Mwslim, Laura Jones, sy’n gobeithio cyfieithu testunau’r Coran i’r Gymraeg; Kris Hughes sy’n Dderwydd, Yr Athro Nathan Abrams sy’n Iddew, a Sudha Bhatt o Gyngor Hindŵ Cymru. Bydd cyfieithu ar y pryd.  Sesiwn #5: 15 Chwefror (18:00) Chwaraeon i Bawb - yr Athro Laura McAllister, darlithydd ym Mhrifysgol Caerdydd cyn Cadeirydd 'Chwaraeon Cymru', a chyn-bêl-droediwr fydd yn trafod chwaraeon, chwaraeon i ferched a rhywioldeb. Yn gwmni iddi fydd Lloyd Lewis, chwaraewr rygbi proffesiynol a rapiwr y gân 'Pwy sy'n Galw'. Noder bod y digwyddiad ar nos Fercher, nid y nos Iau arferol. Bydd cyfieithu ar y pryd ar gael Sesiwn #6: 20 Ebrill (18:00) Eisteddfod i Bawb? Sut mae’r Eisteddfod Genedlaethol yn mynd ati i ddenu ac adlewyrchu Cymru gyfoes? Trafodaeth gydag Ashok Ahir (Cadeirydd yr Eisteddfod), Betsan Moses (Prif Weithredwr), Katie Hall (sy’n Swyddog Cymunedol ac yn aelod o’r grŵp Chroma), Elin Haf Gruffydd Jones (o Mas ar y Maes), a Joe Healy (enillydd Dysgwr y Flwyddyn 2022). Trafodaeth yn y Gymraeg. DOLEN ZOOM I YMUNO Â'R SESIWN: https://bangor-ac-uk.zoom.us/j/96665711977?pwd=NE8rRVFJV3daMndJUUt6RGZPVVdzQT09 ID y cyfarfod: 966 6571 1977 Cyfrinair: 878559