Sgwrs banel: Rhannu arferion da ar gyfer rheolwyr canol (addysg bellach a phrentisiaethau) Recordiad o drafodaeth banel gyda phedwar rheolwr maes cwricwlwm Addysg Bellach wrth iddynt drafod eu hymagwedd at gynyddu’r ddarpariaeth ddwyieithog / Gymraeg o fewn eu hadrannau. Maent yn trafod eu harferion da yn ogystal â sut maent wedi goresgyn heriau: Yusuf Ibrahim, Pennaeth Cynorthwyol – Addysg Uwch, Astudiaethau Academaidd, Dysgu Sylfaenol ac Oedolion - Coleg Caerdydd a'r Fro (Cadeirio) Lucy Breckon, Rheolwr Dysgu Seiliedig ar Waith (Iechyd, Gofal a Mentrau Masnachol) – Coleg Sir Benfro    Rhian Pardoe, Rheolwr Maes Dysgu Iechyd a Gofal  – Coleg Gwyr Abertawe   Amy Thomson, Rheolwr Maes Rhaglen Chwaraeon a Gwasanaethau Cyhoeddus – Grŵp Llandrillo Menai    Rachel Lewis, Rheolwr Cwricwlwm Adeiladwaith – Coleg Pen y Bont Cynhaliwyd y digwyddiad yn ar y 5ed o Chwefror 2025. 

Wyt ti'n astudio'r cwrs TAR AHO? (Tystysgrif Addysg i Raddedigion, Addysg a Hyfforddiant Ol-orfodol). Yn siarad Cymraeg, neu eisiau cynyddu dy hyder wrth ddefnyddio'r Gymraeg? Dalia i fyny gyda'r sesiwn yma! Ymunodd Sgiliaith â ni i roi cyngor ar sut i annog a chefnogi myfyrwyr i weithio drwy gyfrwng y Gymraeg, ac amlygodd aelod profiadol o staff sydd bellach yn addysgu’n ddwyieithog yn y sector rai adnoddau defnyddiol. Cynhaliwyd y sesiwn hon ar 29 Ionawr 2025. 

Wyt ti’n astudio cwrs TAR AHO  (Tystysgrif Addysg i Raddedigion, Addysg a Hyfforddiant Ol-orfodol) ar hyn o bryd, yn siarad Cymraeg, ac yn awyddus i ddefnyddio’r Gymraeg yn dy yrfa? Mae’r fideos hyn i ti! Mae’r gyfres yn cynnwys chwe fideo gan staff sy’n  addysgu’n ddwyieithog yn y sector addysg bellach a phrentisiaethau, ac sydd wedi cwblhau’r TAR AHO yn ddiweddar. Mae’n gyfle i chi glywed am eu profiadau ac i gael tips ac arferion da wrth i chi gychwyn eich gyrfa yn y sector.  

Nod ‘Celf a Dylunio ar y Map’ yw cynnig cyfle unigryw i fyfyrwyr Celf a Dylunio cyfrwng Cymraeg ddod at ei gilydd mewn un lle i rannu a thrafod eu gwaith ac i elwa o brofiad artistiaid ac eraill sy’n gweithio yn y diwydiant. Mae'r myfyrwyr hefyd yn cymryd rhan mewn archwilio lleoliad penodol ac ymateb yn greadigol i'r lleoliad hwnnw ac i friff. Y lleoliad eleni oedd Abertawe a thema’r ŵyl oedd ‘Yr Hyll a’r Hyfryd’. Gwahoddwyd tri ymarferydd Celf i’r ŵyl eleni i rannu eu taith gelfyddydol, sef Kath Ashill, Rhian Jones a Vivien Roule. Mae’r fideos a ddarperir yma yn rhoi blas o’r ŵyl yn ogystal â rhoi cipolwg ar fenter ymarferwyr celfyddydol a’u teithiau yn y byd celf.

Mae Llond Ceg yn cynnig adnodd hyblyg a hygyrch i unrhyw un sy'n dymuno deall a dysgu mwy am gynaliadwyedd. Mae’r wefan wedi ei chreu er mwyn cael ei defnyddio mewn ffordd hyblyg ar gyfer cychwyn sgyrsiau am fwyd Cymreig, am drefniant presennol y system fwyd, am wastraff bwyd ac yn fwyaf pwysig am sut mae nifer fawr o ffermwyr Cymru yn ceisio cynhyrchu bwyd drwy ddulliau cynaliadwy.   Mae'r cynnwys yn cyflwyno a thrafod 10 rheswm pam fod bwyd lleol Cymreig yn fwy cynaliadwy o’i gymharu â bwyd a gynhyrchir dramor. Ceir hefyd cyfres o 3 podlediad sy'n cyflwyno gwahanol agweddau o'r gadwyn fwyd Cymreig.  Mae'r adnodd yn addas ar gyfer y cyhoedd, grwpiau BACC ôl 16 a dysgwyr lefel gradd.

Cyfres o fideos wedi eu creu gan Ysgol Feddygaeth Pifysgol Abertawe er mwyn atgyfnerthu sgiliau clinigol myfyrwyr meddygol a myfyrwyr o gyrsiau iechyd eraill. Mae'r casgliad yn cynnwys cyfres o fideos clinigol at ddefnydd myfyrwyr meddygol sy'n engreifftio sut mae mynd ati i gynnal gwahanol archwiliadau ac asesiadau ymarferol. Engreifftiau yw'r hyn a welir yn y fideos ac annogir chi i wirio gofynion penodol eich cwrs os yn defnyddio rhain wrth adolygu i arholiadau penodol.  

Mae’r erthygl hon yn trafod dwy agwedd ar allbwn Grace Williams (1906–1977) sydd wedi eu hesgeuluso o’r llyfryddiaeth gyfredol amdani, sef ei threfniannau lleisiol o alawon gwerin Cymreig a’i hunig opera, ‘The Parlour’. Gan gofio mai â cherddoriaeth gerddorfaol y cysylltir Grace Williams yn bennaf, mae’r gwaith yn adlewyrchu’r awydd i ymchwilio a rhoi sylw haeddiannol i’r gweithiau a anwybyddwyd yn y gorffennol. Pwysleisir yr angen i ailystyried arwyddocâd y trefniannau gwerin a’r opera er mwyn cael darlun cyflawn o allbwn y gyfansoddwraig. Sail y darganfyddiadau yw gwaith ymchwil a gyflwynwyd eisioes fel gradd MARes (MA trwy ymchwil) (Prifysgol Bangor 2022) ac ymchwil gyfredol ar gyfer gradd ddoethur sydd i’w chwblhau yn y blynyddoedd nesaf.  Awdur: Elain Jones

Mae’r erthygl hon yn amlinellu ymchwil a gynhaliwyd ymhlith dysgwyr Cymraeg sy’n ddechreuwyr wrth iddynt gaffael geirfa Gymraeg a ddefnyddir yn aml. Gofynnwyd i 23 chyfranogwr ddysgu 300 gair cynnwys dros 50 diwrnod (10 munud y dydd) gan ddefnyddio cardiau fflach. Rhoddwyd gwybodaeth am dechnegau i gefnogi eu dysgu, fel y dull allweddeiriau a rhoi sylw i rannau o eiriau. Datgelodd profion yn syth ar ôl dysgu a phrofion wedi’u hoedi wahaniaethau sylweddol rhwng ‘dysgadwyedd’ a dargadwedd (retention) y geiriau targed. Cafwyd gwybodaeth fanwl am brofiad dysgu’r cyfranogwyr trwy holiadur ar ddiwedd yr astudiaeth, a gwelwyd bod y dysgwyr mwyaf llwyddiannus yn defnyddio dulliau systematig iawn er mwyn dethol ac adolygu geiriau, ac yn defnyddio techneg allweddeiriau. Ar sail hyn, defnyddir rhestr o eiriau wedi’u trefnu yn ôl ‘dysgadwyedd’, ac mae sylwadau ar dechnegau dysgu gan gyfranogwyr a gafodd sgôr uchel yn darparu gwybodaeth ar gyfer adolygu deunyddiau dysgu. Awduron: Tess Fitzpatrick, Steve Morris

Arweiniodd y dirywiad mewn perthynas â materion sy’n ymwneud ag iechyd meddwl plant a phobl ifanc yng Nghymru (Rhwydwaith Ymchwil Iechyd Mewn Ysgolion [SHRN] 2023) a diwygiadau diweddar i’r cwricwlwm at gyflwyno canllawiau statudol i hybu dull ysgol gyfan i gefnogi lles emosiynol a meddyliol positif holl randdeiliaid y gymuned ysgol (Llywodraeth Cymru [LlC] 2021). Mae’r ‘Fframwaith ar sefydlu dull ysgol gyfan  ar gyfer llesiant emosiynol a meddyliol’ (y Fframwaith) (LlC 2021) yn canolbwyntio ar sefydlu’r gwerthoedd craidd o ‘berthyn’, ‘effeithlonrwydd’ a ‘llais’ ar draws pob agwedd ar ddarpariaeth yr ysgol er mwyn creu cymuned gymdeithasol ac emosiynol gadarnhaol. Bydd yr adolygiad integredig hwn yn archwilio llenyddiaeth sy’n canolbwyntio ar y dulliau ysgol gyfan hyn, ac yn mynd i’r afael â rhai materion sy’n hwyluso ac yn rhwystro gweithredu’r rhain yn llwyddiannus. Dengys y canfyddiadau nad yw nifer o ysgolion wedi ymrwymo’n  llawn i’r Fframwaith (LlC 2021) hyd yma, yn enwedig felly o safbwynt y dull ysgol gyfan, felly terfynir yr erthygl trwy gynnig argymhellion ar gyfer y ffordd ymlaen.  Awduron: Nanna Ryder, Charlotte Greenway, Siobhan Eleri

Cyfres o bodlediadau fideo sy'n cynnwys sgyrsiau anffurfiol gydag amrywiaeth o arbenigwyr yn trafod materion cyfoes Moeseg Chwaraeon. Mae'r pynciau dan sylw yn cynnwys: Chwaraeon galchu (Sportswashing) Modelau rôl Tegwch Hiliaeth Cenedlaetholdeb Categorïau cystadlu Mae crynodebau o'r sgyrsiau a rhestrau ddarllen i gyd-fynd gyda phob pennod ynghyd a geirfa/rhestr termau ar gyfer y chwe phwnc. Mae’r adnoddau ar gyfer myfyrwyr sy’n astudio moeseg chwaraeon a phynciau eraill yn ymwneud ag addysg gorfforol.

Cyflwyniad gan Dr Seren Evans ar ei gwaith ymchwil i rôl Deallusrwydd Artiffisial mewn rhagfynegi anafiadau digyswllt i’r goes o fewn Rygbi’r Undeb, a recordiad o drafodaeth banel ar ddeallusrwydd artiffisial a'i oblygiadau, ei heriau a’i gyfleoedd i ymchwilwyr gyda: Dr Cynog Prys, Uwch ddarlithydd, Cymdeithaseg a Pholisi Cymdeithasol, Prifysgol Bangor Dr Seren Evans, Darlithydd, Gwyddorau Chwaraeon, Prifysgol Bangor Dr Neil Mac Parthaláin, Uwch ddarlithydd, Cyfrifiadureg, Prifysgol Aberystwyth Yr Athro Huw Morgan, Ffiseg, Prifysgol Aberystwyth Cynhaliwyd y digwyddiad yn Aberystwyth ar 27 Mehefin 2024.

Recordiadau o'r sesiynau a gynhaliwyd yn y Gynhadledd Technoleg a Dwyieithrywdd eleni. Roedd y gynhadledd yn ymdrin ag agweddau yn ymwneud â ddefnyddio technoleg i ddarparu’n ddwyieithog ac yn Gymraeg yn y sectorau addysg uwch, addysg bellach a phrentisiaethau.