Mae Gwerddon Fach yn cyhoeddi erthyglau academaidd byrion i roi blas i gynulleidfa eang o’r ymchwil ddiweddaraf gan academyddion blaenllaw o Gymru a thu hwnt Yn ogystal â chyhoeddi fersiynau poblogaidd o erthyglau hirach sy’n cael eu cyhoeddi yn e-gyfnodolyn Gwerddon ei hun, mae croeso i bobl gyfrannu erthyglau byrion oddeutu 600 – 1,000 o eiriau am unrhyw ymchwil sydd o ddiddordeb i gynulleidfa ehangach – boed yn adroddiad ar eu gwaith ymchwil diweddaraf nhw a’u cydweithwyr, yn ymateb i ddarganfyddiadau o bwys neu drafodaethau polisi cyhoeddus a materion cyfoes, yn adroddiad ar drafodion cynhadledd academaidd, neu’n gyflwyniad syml i bynciau ymchwil dyrys. Os oes gennych ddiddordeb mewn cyfrannu erthygl, gallwch lawrlwytho copi o'r canllawiau (gweler isod), ac yna cysylltwch â Dr Hywel Griffiths, Is-olygydd Gwerddon: hmg@aber.ac.uk. Gwefan: https://golwg.360.cymru/gwerddon

Amcan y gweithdy hwn yw cyflwyno technegau dadansoddi data effeithiol ac ailgynhyrchiadwy mewn dwy iaith rhaglennu ffynhonnell agored boblogaidd, R a Python. Cyflwynir yr adnodd gan Dr Geraint Palmer, darlithydd cyfrwng Cymraeg yn Ysgol Mathemateg Prifysgol Caerdydd. Mae ei ymchwil ym maes Ymchwil Gweithrediadol yn bennaf yn ymwneud â modelu gwasanaethau cyhoeddus fel systemau ciwio yn analytig a trwy efelychiadau cyfrifiadurol. Mae’r gwaith hwn yn defnyddio pynciau megis tebygolrwydd, damcaniaeth graffiau, dadansoddi data, a datblygiad meddalwedd. Cyflwyniad Mae defnyddio meddalwedd ystadegol arbenigol er mwyn dadansoddi data yn helpu cywirdeb ac effeithlonrwydd eich gwaith. Yn y cwrs hwn byddwn yn edrych ar naill ai R neu Python (eich dewis chi), dwy iaith rhaglennu boblogaidd iawn ar gyfer dadansoddi data a thasgau cysylltiedig. Mae defnyddio côd, ac yn enwedig côd ffynhonnell agored, hefyd yn helpu gyda ailgynhyrchadwyedd - mae mwy o wybodaeth ar y cysyniadau i’w gweld yma: https://sgiliauymchwilcyfrifiadurol.github.io/. Cynnwys: Cyfres o 10 fideo (5 yn R a 5 yn Python), ar y pynciau canlynol: Lawrlwytho, gosod, a dechrau’r meddalwedd Darllen data a chynhyrchu ystadegau disgrifiadol Plotio Cyfuno ac ail-siapio data Profi rhagdybiaethau Set data enghreifftiol Tasg ymarferol i gyd-fynd â phob fideo Ar ddiwedd y gweithdy hwn dylai hyfforddeion fod yn gallu: gweithio trwy’r gyfres fideos a gweithgareddau - byddwch yn medru dechrau a dadansoddi data gyda naill ai R neu Python. Yn benodol, byddwch yn gwybod sut i ddarllen data gyda’r meddalwedd, cynhyrchu ystadegau disgrifiadol, plotio, cyfuno ac ail-siapio data, a phrofi rhagdybiaethau.

Mae'r adnodd hwn yn cynnwys cyfres o daflenni ffeithiau a fformiwlâu Mathemateg sy'n gyfieithiadau o rai gwreiddiol y Mathcentre www.mathcentre.ac.uk. 

Mae Gwerddon yn e-gyfnodolyn academaidd cyfrwng Cymraeg. Cyhoeddir Gwerddon ar y we o leiaf ddwywaith y flwyddyn ac mae’n cynnwys ymchwil ysgolheigaidd yn y Gwyddorau, y Celfyddydau a’r Dyniaethau. Dau brif amcan sydd i Gwerddon, sef symbylu a chynnal trafodaeth academaidd ar draws ystod eang o feysydd a chreu cronfa o waith ysgolheigaidd at ddefnydd myfyrwyr ymchwil ac academyddion cyfrwng Cymraeg. A oes gennych ddiddordeb cyfrannu erthygl i Gwerddon?  Dylid dilyn canllawiau golygyddol Gwerddon (gweler isod) a gwneir penderfyniad golygyddol p’un ai derbynnir erthygl i'w chyhoeddi ai peidio yn dilyn proses arfarnu annibynnol. Mae'r canllawiau golygyddol yn cynnwys canllawiau ar sut i baratoi erthygl i'w chyhoeddi yn Gwerddon. Rhaid rhoi sylw hefyd i'r Canllaw Iaith (gweler isod) cyn cyflwyno erthygl. Mae Gwerddon yn croesawu allbynnau sydd ar ffurf ymarfer fel ymchwil. Gwahoddir awduron i gyflwyno’r allbwn ar ffurf ffeil gyfrifiadurol gyda dogfen ysgrifenedig atodol o hyd at 4,000 o eiriau yn rhoi sylw i’r elfennau canlynol: cyd-destun, cwestiynau ymchwil a methodoleg. Gellir cyflwyno llyfryddiaeth ddethol os yn berthnasol. Dylid anfon erthyglau at gwybodaeth@gwerddon.cymru Gwefan Gwerddon: http://gwerddon.cymru

Ffilm fer 10 munud sy’n esbonio sut mae newidiadau yng Nghefnfor yr Arctig a’r dirywiad o ran rhew môr yn gallu dylanwadu’n uniongyrchol ar batrymau a systemau’n tywydd ni yma yng Nghymru. Mae’r ffilm yn dilyn hanes y prif anturiaethwyr at heddiw, at ddiflaniad rhew’r môr ac effaith hynny. Mae’n cyfuno gwaith ffilm o Gefnfor yr Arctig (wedi ei ffilmio gan Wyddonwyr Prifysgol Bangor ar leoliad) gydag arbrofion labordy yn ogystal â chyflwyniadau o flaen y camera. Mae’r fideo wedi’i anelu at fyfyrwyr Prifysgol yn ogystal â disgyblion ysgol.

Mae'r adnoddau yma yn cyflwyno'r broses bidio digwyddiadau gan gynnwys ystyriaeth o safbwyntiau Llywodraeth Seland Newydd a chymhwyso'r broses bidio digwyddiadau ar gyfer Cwpan Y Byd FIFA 2026.  Mae sleidiau PowerPoint, recordiad Panopto a chwis ar gael. Maent yn addas ar gyfer myfyrwyr Prifysgol, addysg bellach neu disgyblion ysgolion uwchradd. Datblygwyd yr adnoddau gan Jonathan Fry - Darlithydd mewn Busnes a Rheolaeth, Prifysgol Aberystwyth

Mae’r Esboniadur Newyddiaduraeth yn dod â gwahanol ddiffiniadau a chysyniadau newyddion, newyddiaduraeth a’r cyfryngau yng Nghymru a thu hwnt ynghyd mewn adnodd hawdd i'w ddefnyddio.

Mae’r adnodd hwn yn cefnogi’r sawl sy'n rhoi arweiniad i fyfyrwyr ynghylch arferion academaidd da y gallent roi ar waith wrth ymateb i'w ffynonellau ac ysgrifennu amdanynt gan osgoi llên-ladrad. Wedi’i gynnwys o fewn yr adnodd hwn ceir y canlynol: Arweiniad ar ffurf canllaw i addysgwyr ynghylch cyflwyno arferion academaidd da sy’n gysylltiedig ag osgoi llên-ladrad; Deunyddiau ar-lein (cyflwyniadau Sway a chwisiau) y gellir eu rhannu yn uniongyrchol gyda myfyrwyr; a Thaflenni gwaith y gellir eu rhannu gyda myfyrwyr. Nod canolog yr adnodd hwn yw darparu man hwylus i addysgwyr fedru troi ato am gymorth ac arweiniad sy’n fodd o’u harfogi â syniadau ymarferol ar gyfer gweithdai yn ogystal â deunyddiau rhyngweithiol i’w rhannu â myfyrwyr.   Dr Leila Griffiths Mae Dr Leila Griffiths yn Gynghorwr Astudio (cyfrwng Cymraeg) yng Nghanolfan Sgiliau Astudio, Prifysgol Bangor. Mae wedi bod yn gweithio fel rhan o dîm sy’n anelu at gynorthwyo israddedigion a myfyrwyr ôl-raddedig i ddatblygu’r strategaethau a’r prosesau a fydd yn gymorth i fyfyrwyr fanteisio i’r eithaf ar eu hastudiaethau. Mae gan Leila brofiad o gydweithio’n agos gydag adrannau academaidd i gefnogi ac ategu’r ddarpariaeth pwnc-benodol o fewn y disgyblaethau, ac i ledaenu arferion da. Mae ffrwyth ei phrofiad o gydweithio gydag adrannau i ddatblygu’r cwricwlwm a datblygu modiwl sgiliau i’r Coleg Cymraeg wedi cael ei gyhoeddi yma yn ddiweddar. Yn ychwanegol i’r ddarpariaeth o fewn adrannau, mae’r Ganolfan hefyd yn darparu apwyntiadau unigol wyneb-yn-wyneb (fel arfer), dros y ffôn neu dros Teams, cymorth mathemateg ac ystadegau, yn ogystal â gweithdai generig a chanllawiau astudio ar-lein i fyfyrwyr ar bob lefel astudio.

Enillydd Adnodd Cyfrwng Cymraeg 2020 (gwobrau Darlithwyr Cysylltiol y Coleg Cymraeg Cenedlaethol). Mae'r llyfr digidol, cyffrous a chynhwysfawr hwn yn ymdrin ag amrediad eang o themâu a astudir fel rhan o bwnc Daearyddiaeth, gan gynnwys prosesau dynol, ffisegol ac amgylcheddol. Mae'n addas i fyfyrwyr Safon Uwch, ynghyd â'r rheiny sy'n astudio Daearyddiaeth yn y Brifysgol.  

Prif amcan yr erthygl hon yw gofyn sut mae dinasyddion Cymru fodern yn defnyddio’r adnoddau theatraidd sydd ar gael iddynt er mwyn archwilio a mynegi eu hunaniaethau a’u profiadau cenedlaethol. Man cychwyn y drafodaeth fydd cynhyrchiad o’r enw Sisters, prosiect ar y cyd rhwng National Theatre Wales a Junoon Theatre Mumbai. Mae Sisters yn ysgogi trafodaeth am ddulliau newydd o greu ac o gyfranogi o theatr sydd yn ymateb yn greadigol i heriau cymdeithas fyd-eang, ddigidol ac ôl-gyfalafol yr unfed ganrif ar hugain. Wrth drin a thrafod y cynhyrchiad a’i gyd-destun, defnyddir gweledigaeth gignoeth Johannes Birringer o theatr gyfoes fel gweithgarwch trawsffurfiannol sy’n canolbwyntio ar gyd-greu anhysbys a dadwreiddiedig fel canllaw i fesur llwyddiant ac arwyddocâd Sisters. Dadleuir hefyd fod yr union amgylchedd cymdeithasol a ysgogodd weledigaeth Birringer yn rhoi pwysigrwydd ffres ar ddadl Amelia Jones am werth ymateb i gynhyrchiad neu berfformiad trwy gyfrwng tystiolaeth eilaidd, neu falurion, chwedl Matthew Reason.

Dyma gasgliad o adnoddau ar gyfer disgyblion ac athrawon TGAU Cymraeg Ail Iaith. Mae’r adnoddau, sy’n berthnasol i’r fanyleb yn cynnig cefnogaeth ac anogaeth wrth i chi addasu i ffordd newydd o ddysgu ac addysgu mewn cyfnod di-gynsail ym myd addysg yng Nghymru. Mae’r casgliad yn cynnwys deunydd amrywiol megis clipiau fideo, deunyddiau hyrwyddo a dolenni i wefannau allanol.   

Dyma gasgliad o adnoddau ar gyfer disgyblion ac athrawon TGAU Cymraeg Iaith Gyntaf. Mae’r adnoddau, sy’n berthnasol i’r fanyleb yn cynnig cefnogaeth ac anogaeth i chi addasu i ffordd newydd o ddysgu ac addysgu mewn cyfnod di-gynsail ym myd addysg yng Nghymru. Mae’r casgliad yn cynnwys deunydd amrywiol megis clipiau fideo, deunyddiau hyrwyddo a dolenni i wefannau allanol.  Yn benodol mae casgliad ‘Y Gymraeg Ar-lein’ yn cynnwys fideos ble mae Aneirin Karadog, Mererid Hopwood, Rhys Iorwerth ac Hywel Griffiths yn trin a thrafod y cerddi TGAU.