Yn y ddarlith wadd hon, mae Dafydd Llywelyn yn trafod Cynllun Heddlu a Throsedd Dyfed-Powys, Recriwtio BAME a dylanwad yr ymgyrch 'Mae Bywydau Duon o Bwys'. Mae'r ddarlith yn addas ar gyfer dysgwyr ysgol, a myfyrwyr sy'n astudio yn y maes Heddlua / Troseddeg / Gwasanaethau Cyhoeddus.

Mae twbercwlosis buchol (bovine tuberculosis; bTB) yn un o brif heriau iechyd a lles anifeiliaid yng Nghymru, a bu’n gyfrifol am ddifa 10,974 o wartheg rhwng Mehefin 2019 a Mai 2020 (DEFRA, 2020). Amcangyfrifir cost flynyddol i’r trethdalwr o £15 miliwn yng Nghymru yn unig i reoli’r clefyd sydd yn cynnwys costau milfeddygol, iawndal i’r ffermwyr, costau gweinyddol, ac ati. Yn ogystal â hyn, mae delio â’r clefyd yn cael effaith ar iechyd meddwl yr holl unigolion sydd ynghlwm ag ef. Mae’r cyswllt rhwng bywyd gwyllt a thwbercwlosis buchol yn amlwg yn bwnc llosg parhaol, ond beth am y rôl y mae’r amgylchedd yn ei chwarae o ran meithrin a lledaenu’r clefyd hwn? Mae rhai gwyddonwyr wedi ymchwilio i’r cwestiwn hwn gan lwyddo i brofi ar lefel labordy bod yr amodau sydd yn bresennol yn amgylchedd y fuwch yn rhai ffafriol i M. bovis. Serch hynny, prin yw’r ymchwil ar lefel fferm, yn enwedig mewn ardaloedd sydd yn dioddef achosion cronig o dwbercwlosis buchol. Diben yr adolygiad llenyddiaeth hwn yw amlygu’r sefyllfa bresennol yng Nghymru a’r wyddoniaeth sydd yn bodoli ar hyn o bryd parthed TB buchol amgylcheddol.

Dyma weithdy i'ch rhoi chi ar ben ffordd wrth ddefnyddio gwefan Mentimeter yn hyderus yn eich addysgu fel ffordd o ymgysylltu a'ch myfyrwyr.  www.mentimeter.com Bydd y gweithdy hwn o fudd i unrhyw un sydd am ddatblygu ac adeiladu ar ddulliau addysgu ar-lein, dysgu arloesol, cyflwyno ar-lein ac ymgysylltu gyda myfyrwyr.  Cefndir Hyfforddwr: Mae'r sesiwn hon yn cael ei harwain gan Dyddgu Hywel. Astudiodd Dyddgu gwrs ‘BSc (Anrh.) Dylunio a Thechnoleg Addysg Uwchradd yn arwain at Statws Athro Cymwysedig’ ym Mhrifysgol Bangor, graddiodd gyda gradd dosbarth cyntaf.  Bu’n ddarlithydd a thiwtor pwnc Dylunio a Thechnoleg Lefel A yng Ngholeg Meirion Dwyfor, cyn cael ei phenodi’n athrawes Dylunio a Thechnoleg yn Ysgol Gyfun Rhydywaun.  Mae wrth ei bodd yn gweithio fel uwch ddarlithydd Addysg ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd erbyn hyn, ac yno ers dros saith mlynedd bellach, gyda’i arbenigedd mewn defnydd effeithiol o ddulliau addysgu, ymgysylltu a myfyrwyr a’r defnydd o dechnoleg.

Adnodd i annog a chefnogi cyfathrebu effeithiol ym maes Iechyd a Gofal Cymdeithasol yw hwn.  Mae’r adnodd yn addas ar gyfer myfyrwyr sy’n astudio cysriau lefel 3 megis Egwyddorion a Chyd-destunau (Lefel 3). Oherwydd ei fod yn bwnc cyffredin, gall y wybodaeth yma for yn ddefnyddiol i unrhyw fyfyriwr sy’n astudio yn y maes iechyd, e.e. Therapi Galwedigaethol, Ffisiotherapi neu yn gweithio ym maes gofal cymdeithasol yn y gymuned. Addaswyd yr adnodd hwn gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Diolch i Grŵp Llandrillo Menai am rannu’r cynnwys gwreiddiol.

Adnodd sy’n uwcholeuo mathau o gyfathrebu ym maes Iechyd a Gofal Cymdeithasol yw hwn.  Mae’r adnodd yn berthnasol i fyfyrwyr sy’n astudio cyrsiau lefel 3 yn y maes megis Egwyddorion a Chyd-Destunau neu Safon Uwch. Oherwydd ei fod yn bwnc cyffredin, gall y wybodaeth yma fod yn ddefnyddiol i unrhyw fyfyriwr sy’n astudio yn y maes iechyd e.e. Therapi Galwedigaethol, Ffisiotherapi neu yn gweithio ym maes gofal cymdeithasol yn y gymuned. Addaswyd yr adnodd hwn gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Diolch i Grŵp Llandrillo Menai am rannu’r cynnwys gwreiddiol.  

Mae gofal cwsmer gwych yn rhan annatod o weithio mewn sawl maes ond yn enwedig ym maes lletygarwch. Ceir isod fideo sy'n cyflwyno 8 awgrym ar gyfer cynnal gwasanaeth cwsmer lletygarwch ardderchog. Yn ogystal, mae fideo sy'n cyflwyno cwmni Hyfforddiant Cambrian i’r prentis ac yn amlinellu’r ystod o wasanaethau sydd ar gael. Datblygwyd yr adnoddau isod gan Hyfforddiant Cambrian dan nawdd y Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Gellir ystyried y cynnwys hwn yn arfer da a gall y cyflwyniadau fod o ddefnydd i ddarparwyr prentisiaethau o fewn meysydd eraill.

Fideo o Helen Dobson (Gweithiwr Cymdeithasol) sy'n rhan o ymgyrch #GofalwnCymru 2020 Roedd Helen yn athrawes gyflenwi mewn ysgolion cynradd am ddeng mlynedd ar hugain, ond un diwrnod penderfynodd ei bod eisiau gwneud mwy i wneud gwahaniaeth, felly gwnaeth ei MSc mewn Gofal Cymdeithasol a daeth yn Weithiwr Cymdeithasol. Gallwch weld rhagor o astudiaethau achos ar wefan Gofalwn.Cymru

Dolen i gwrs byr 10 awr ar wefan OpenLearn Cymru gan y Brifysgol Agored. Efallai y byddwch yn teimlo ar goll pan gewch eich aseiniad cyntaf ond peidiwch â phoeni, nid oes disgwyl i chi wneud gwaith perffaith o'r cychwyn cyntaf. Nid oes un ffordd gywir o ysgrifennu aseiniad. Fodd bynnag, mae rhai egwyddorion a phrosesau cyffredin a fydd yn eich helpu i gadw ar y trywydd cywir wrth ei lunio. Byddwch yn dysgu sut i ysgrifennu eich aseiniadau’n effeithiol.  

Profiad Gwaith yn y Diwydiant Amaeth Adnodd i gynorthwyo myfyrwyr amaeth i adnabod y sgiliau sydd eu hangen arnynt wrth adnabod a chymryd rhan mewn cyfnod o brofiad gwaith perthnasol i’r diwydiant. Mae’r adnodd yn yn cynorthwyo dysgwyr sydd yn paratoi am gyflogaeth o fewn y sector amaethyddol drwy;   adnabod cyfleoedd cyflogaeth o fewn y diwydiant amaethyddol egluro’r broses o ymgeisio am swydd. egluro sgiliau rhyngbersonol da sydd yn angenrheidiol o fewn y diwydiant. Adran 1 - yn cynnwys cyfres o glipiau fidio sy’n adnabod cyfleoedd gwaith o fewn y sector amaethyddol. Adran 2 - yn cynnwys cyflwyniad sydd yn disgrifio’r broses o ymgeisio am swydd gan gynnwys sut mae darganfod swyddi gwag, creu CV, ysgrifennu llythyr cais. Adran 3 - yn cynnwys clip fidio gan gyflogwr yn egluro y sgiliau rhyngbersonol da sydd yn angenrheidiol ac yn ddisgwyliedig o fewn gweithle. Mae’r adnodd hwn wedi cael ei greu neu ei gomisiynu gan Lywodraeth Cymru ac mae ar gael wefan HWB.

Crëwyd yr ysgol ddigidol gan Meredudd Jones, athro o Ysgol Maes y Gwendraeth. Mae'n cynnwys amrywiaeth o fideos cefnogol a thiwtorialau sy'n cynorthwyo athrawon a disgyblion i ddatblygu eu sgiliau digidol i ddefnyddio technoleg i gyflwyno eu gwersi a'u gwaith. Er bod y fideos wedi eu creu ar gyfer staff ysgolion uwchradd yn bennaf, maent hefyd yn berthnasol i ddarlithwyr mewn Colegau Addysg Bellach sy'n defnyddio'r un dechnoleg o fewn eu colegau. Mae'r casgliad fideos yn cynnwys cymorth ar sut i ddefnyddio elfennau gwahanol o becynnau megis: Google classroom Adobe Creative Cloud Express (enw newydd Adobe Spark) Microsoft Teams Scratch a Python Diolch i Meredudd Jones am ganiatáu i ni rannu'r fideos yma ar y Porth Adnoddau.    

Trafoda’r erthygl gwestiynau a gododd yn sgil llunio Gwlad yr Asyn, sef drama lwyfan ar ffurf monolog. Cafodd y ddrama ei hysgrifennu fel ymateb gwrthimperialaidd Cymreig i destun canonaidd Shakespeare, The Tempest. Yn gyntaf, ystyria’r erthygl  y diffyg traddodiad a geir yng Nghymru o ysgrifennu dramâu gwrthddisgwrs Shakespearaidd o safbwynt Cymreig, cyn canolbwyntio ar y cwestiwn, ‘beth a ddylai nodweddu’r ddrama ôl- drefedigaethol Gymreig?’. Dadleua y dylai gyfleu ‘golwg deublyg’, hynny yw, cydnabod bod gan Gymru etifeddiaeth o ddwy ochr y rhaniad imperialaidd: gwlad a gafodd ei gwladychu ond sydd hefyd wedi gwladychu.

Nod Rhaglen Datblygu Staff Cenedlaethol Sgiliaith yw darparu hyfforddiant arloesol a chyngor ymarferol ar adnoddau ac arferion da i staff yn y sectorau addysg bellach a phrentisiaethau. Bwriad hynny yw cefnogi ymarferwyr i gynnig darpariaeth Gymraeg a dwyieithog i ddysgwyr a phrentisiaid. Ceir cyfleoedd hyfforddiant Sgiliaith sy’n addas i bawb yn y sector, beth bynnag eu sgiliau Cymraeg neu brofiad blaenorol. Mae Rhaglen Hyfforddiant Datblygu Staff Sgiliaith yn cynnig amrywiaeth eang o gyfleoedd hyfforddiant i gefnogi dilyniant sgiliau dwyieithog ymarferwyr, a chynigia Cynllun Fentora Staff Sgiliaith gefnogaeth i ymarferwyr mewn sefyllfaoedd dysgu go iawn i fewnosod y Gymraeg/dwyieithrwydd yn y dosbarth neu yn y gweithle. Comisiynwyd rhaglen datblygu staff a rhaglen fentora cenedlaethol ar gyfer y sector ôl-16.  Mae'r rhaglen yn cael ei ddarparu gan Sgiliaith ar ran y Coleg Cymraeg Cenedlaethol.